हिमालकी छोरी ।

फाल्गुन ७, २०७३- काठमाडौंको धूवाँ–धूलो र गज्याङमज्याङ ट्राफिक छलेर ठमेलको शान्त गार्डन क्याफेमा आइपुगेकी फुपू ल्हामु खत्री मौन छन् । अन्तर्वार्ताहरूका लागि पत्रकारले बोलाउँदा पनि अचेल उनलाई लाग्छ— एउटै कुरा कति पटक, कति जनालाई भन्नु ! कतिलाई त उनी फलानो पत्रिका वा अनलाइनमा मेरो सप्पै कुरा छापिएको छ, त्यही हेर्नुस् भनिदिन्छिन् ।<br /> <br /> धेरै दिनपछि आज काठमाडौंको आकाश खुलेको छ । फेसबुक, ट्वीटर र इन्स्टाग्राममा काठमाडौंबाट देखिने हिमालका फोटाहरू हाँसिरहेका छन् । यसरी हाँसेका हिमाल देख्दा फुपूलाई भने सधैं खुसी लाग्दैन । ‘मेरो बाबा यही हिमालमा पुरिएको,’ उनी भन्छिन् । फुपूका पिता दोर्जे खत्री थिए, हिमाल आरोही । आठ पटक सगरमाथा आरोहण गरिसकेका । नवौं पटकमा हिमालले उनलाई आफ्नै छातीमा टाँसेर राखिदियो, जुडोको कोर्टमा छोरीलाई एक्लै लड्नका लागि छाडेर ।<br /> पछिल्लो पटक सिनेमाघरको अँध्यारोमा आमिर खानको फिल्म ‘दंगल’ हेर्दा र ब्राजिलको रियो दी जेनेरियोमा भएको ओलम्पिकमा नेपालका तर्फबाट जुडो खेल्न जाँदा उनलाई पिताको निकै सम्झना आएको थियो । बालुवामाथिको चिसो डोब रहेजसरी रियोको स्टेडियममा उनको आँसु त्यसरी नै छुटेको थियो ।<br /> यो कथा फुपू र उनले सम्झिने तिनै मानिस दोर्जेको हो ।<br /> ०००<br /> इन्द्रबहादुर खत्री नेपाल प्रहरीका जागिरे थिए । सरकारी सिन्दूर लगाएपछि कहिले कता कहिले कता सरुवा भइरहन्थ्यो । नेपालको मध्यभागतिरका कुनै पहाडी गाउँका खत्रीको एकफेर सरुवा भयो ताप्लेजुङको हिमाल नजिकैको गाउँ घुन्सामा । ताप्लेजुङ बजारबाट तीन दिन जंगलैजंगलको बाटो हिँडेपछि पुगिने यो ठाउँ इन्द्रबहादुरले देखे–भोगेका गाउँभन्दा फरक थियो । तिब्बतको सीमानजिकको यो चिसो गाउँमा उनले भेटे एक तिब्बती युवती । तिब्बतबाट घुन्सा झरेकी यी युवतीसँग उनको माया बस्यो । उनीहरूले विवाह गरे । उनीहरूका छोरा जन्मिए । नाम राखियो— दोर्जे । शेर्पा र हिमाली जीवन जनाउने नाम थियो यो । यसमा थर गाँसियो बाबुको— खत्री । यसरी दोर्जे खत्रीको नाममा हिमाल र पहाड गाँसिन पुगे ।<br /> एक दिन नेपाल प्रहरीले आफ्नो जवान इन्द्रबहादुरको अन्तै सरुवा गरिदियो । उनी जागिरमा हिँडे, श्रीमती र छोरालाई घुन्सामै छाडेर । त्यसपछि घुन्सामा इन्द्रबहादुरको कुनै खबर आएन । अलि ठूलो भएपछि दोर्जेले आफ्ना पिताबारे खोजीनिती पनि गरे । तर, पत्ता लागेन । न त उनको घर पत्ता लाग्यो, न कहाँ छन् भन्ने । खाली उनको नाम मात्रै दोर्जेसँग बाँकी रहयो ।<br /> गाउँबाट हिमाल नजिक थियो । दोर्जेलाई हिमालले तान्यो । दोर्जेले ट्रेकिङ गाइडका रूपमा काम गर्न थाले । पछि पर्वतारोहीका साथ हिमाल आरोहणमा जान थाले, भरियाका रूपमा । भरियाका रूपमा केही हिमाल चढिसकेपछि अब पालो थियो सगरमाथाको । विदेशी आरोहण टोलीमा संलग्न भएर उनले नेपालको झन्डा बोकेर सगरमाथा आरोहण पनि गरे । त्यसपछि त गाइडका रूपमा पटक–पटक गरेर ८ पल्ट सर्वोच्च शिखरको चुचुरोमा पुगे । त्यसैबीच घुन्सामै उनको विवाह भयो, शेर्पिनी फुपू थाक्चे शेर्पा (फुमू) सँग । दोर्जेले ट्रेकिङ गाइडको काम थालेपछि फुमूले पनि ताप्लेजुङ बजारमा होटल खोलिन् । दुई छोरी र एक छोरा जन्मिए । यीमध्ये फुपू ल्हामु दोस्रो सन्तान थिइन् । फुपूकी आमाको नाम पनि फुपू नै हो । आमा छोरीको एउटै नाम कसरी भयो ? ‘शेर्पाहरूकोमा जन्मिएको बारअनुसार नाम राख्ने चलन छ । आमा र म दुवै बिहीबार जन्मिएको त्यही भएर ‘फु’ बाट आउने नाम राख्दा एउटै भएको,’ उनले बताइन् ।<br /> ताप्लेजुङमा सामान्य जीवन चलिरहेका बेला आमालाई जन्डिस लाग्यो । ‘त्यति बेला भाइ आमाको पेटमा थियो,’ फुपूले आफ्नो खेल जीवनतिरको पहिलो फड्केबारे बताइन्, ‘आमालाई जन्डिस लागेपछि उपचारका लागि हामी काठमाडौं आयौं र यतै बस्न थाल्यौं ।’ ताप्लेजुङ र घुन्साको सट्टा अब जीवनमा डल्लु र खुसिबुले लिए । आमाको खाजा होटल पनि यतै खुल्यो । खुसिबुको बालकेन्द्रबाट पढाइ सुरु भयो । डल्लुको प्रभात स्कुलबाट फुुपूले एसएलसी गरिन् । अहिले पिपल्स क्याम्पसमा बीबीएस तेस्रो वर्ष<br /> पढ्दै छिन् ।<br /> काठमाडौं बसाइका क्रममा डेरा सर्‍यो, सोह्रखुट्टे नयाँबजार । आमाको होटल यहाँ पनि थियो । संयोगले यो होटलको अगाडिपट्टि थियो, राष्ट्रिय जुडो प्रशिक्षण केन्द्र । खेलाडी र प्रशिक्षकहरू होटलमा खाजा खान आइरहन्थे । यस्तैमा एक दिन जुडोका चन्द्र गुरुले दोर्जेलाई भने— छोरीलाई खेल्न पठाइदिनू । भोलिपल्टै बाबुले छोरीलाई लिएर गए । जुडोमा भर्ना गराए र पहिलो आशीर्वाद दिए— ओलम्पिकसम्म पुग्नू । अहिले फुपूलाई लाग्छ, ‘मलाई बुबाको आशीर्वाद लाग्यो ।’ फुपूले रियो ओलम्पिक–२०१६ खेलिन् । यो ओलम्पिकमा सहभागी खेलाडीका लागि भनेर मोबाइल फोन निर्माता कम्पनी सामसुङले एउटा विशेष फोन बनाएको थियो— एस सेभेन एज । यसको पछिल्लो कभरमा ओलम्पिकको प्रसिद्ध रिङको लोगो प्रिन्ट गरिएको छ । फुपू अहिले त्यही फोन बोक्छिन् ।<br /> ओलम्पिक पुग्नुअघि गत वर्ष नै फुपूले भारतमा भएको दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) मा जुडोमा ऐतिहासिक स्वर्ण पनि जितिन् । भारतको सिलोङमा भएको फाइनल खेलमा भारतीय खेलाडी फुपूकी प्रतिद्वन्द्वी थिइन् । १२ औं सागमा नेपालको स्वर्ण संख्यालाई दुई पुर्‍याइन् । पहिलो स्वर्ण उसुकी निमा घर्तीमगरले जितेकी थिइन् भने तेस्रो स्वर्ण फुटबल टिमले दिलायो । जुडोमा एकै राउन्डको खेल हुन्छ, पाँच मिनेट । प्रशिक्षकले उनलाई रियोमा चार मिनेटसम्म टिक्न सके पुग्छ भनेका थिए । त्यो पनि पूरा गरिन् ।<br /> यी सबै सफलताका बीच पनि फुपूको मनमा एउटा अवसादले बास गरिरहेको हुन्छ । त्यो हो, यो सफलता बुबालाई देखाउन नपाउनु । ‘जसले गर्दा म यहाँसम्म पुगें, त्यही मान्छेलाई देखाउन नपाउँदा केही नपुगेजस्तो, अपूरोजस्तो लाग्दो रहेछ,’ आँखाको चेपमा रसाएको पानी पुछ्दै उनले भनिन् । ‘दंगल हेर्दा पनि यस्तै भयो, अन्तिममा छोरीले बाबुलाई स्वर्ण पदक दिँदाखेरी मेरो आँसु आयो । गोल्ड मेडल त मैले पनि ल्याएकी थिएँ तर दिनलाई बुबा नै थिएन,’ फुपू फेरि आँसु पुछ्न थालिन् ।<br /> ०००<br /> दोर्जे खत्रीलाई हिमालले बेला बेला निम्ता दिइरहन्थ्यो । दोर्जे गइरहन्थे । टाढाबाट हेर्दा हिमाल जति आकर्षक छ, नजिक पुग्दा त्यो त्यति नै खतरनाक पनि हुन सक्छ । संसारका धेरै सुन्दर चीजहरू घातक पनि हुन्छन् । हिमाल यही कोटिमा पर्छ । ड्युको विज्ञापनमा जस्तो हिमालमा सधैं डरको अगाडि जित हुँदैन । सगरमाथामा ‘डरको अगाडि’ खुम्बु आइसफल छ, हिलारी स्टेप छ ।<br /> ‘बुबा पहिले पनि हिमपहिरोमा पुरिनुभएको थियो,’ फुपूले सुनाइन् । एक पटक त कतिसम्म भएको थियो भने खुम्बु आइसफलनेर दोर्जे हिमपहिरोमा परे । माथिबाट आएको पहिराले उनी र अरूलाई पनि पुर्‍यो । संयोगले उनको हात हिउँको सतहमा थियो । हातमा थियो आरोहीहरूले लगाउने विशेष किसिमको घडी । पहिरोमा परेकालाई उद्धार गर्न आएको एक जना विदेशीले त्यो हातको घडी चिन्यो । ‘यो त दोर्जेको घडी हो भन्ने चिनेर उसले तानेछ,’ फुपूले भनिन्, ‘तर, बुबाले यस्ता दुर्घटनाहरूबारे हामीलाई केही भन्नुहुन्थेन । हामीले पीर मान्छन् भनेर ।’ आखिरीमा भयो त्यस्तै । कसैलाई नभनी–नभनी उनले सबैलाई ठूलो पीर पारे ।<br /> सन् २०१४ को अप्रिल १८ । त्यस दिन फुपू, उनकी दिदी र आमा घरमै थिए । बाबु दोर्जे सगरमाथाको उकालो चढ्दै थिए । बिहानै खबर आयो, सगरमाथामा हिमपहिरो आयो रे । उनीहरूले बुझ्दा दोर्जेहरूको टिम यसमा परेको छैन भन्ने खबर आयो ।<br /> यसको डेढ साताअघि फुपूलाई बुबाले अचानक फोन गरेका थिए । उनी चोमोलोङमाको नवौं आरोहणका लागि जान लागेका थिए । फुपू दक्षिण एसियाली जुडो च्याम्पियनसिपको ‘क्लोज क्याम्प’ मा थिइन् । तयारीमा व्यस्त थिइन् । ‘के हो तैंले त मलाई भेट्नै छोड्यो, मलाई भेट्ने टयाम छैन ?’ बुबाले यस्तो भनेपछि फुपूले एक दिन प्रशिक्षणबाट समय निकालेकी थिइन् । त्यो दिनभरि उनले बुबाले किनिदिएको सेकेन्ड हयान्ड स्कुटरमा राखेर बुबालाई अनेक ठाउँ घुमाएकी थिइन् । उनलाई जानुपर्ने ठाउँ, भेट्नुपर्ने मान्छे, आरोहणका लागि किन्नुपर्ने सामान सबै भए ठाउँमा लिएर गएपछि जमलबाट उनी क्याम्प फर्किएकी थिइन् । फुपू च्याम्पियनसिपमा खेल्दा बाबु दोर्जे आरोहणका लागि हिमालतिर गइसकेका थिए । यो प्रतियोगितामा फुुपूले रजत पदक जितिन् ।<br /> ‘गेम सकेको भएर म कोरियन सिरिज हेर्दै थिएँ,’ उनले त्यस दिनको कथा सुनाइन्, ‘दिउँसोतिर त एभेलान्च (हिमपहिरो) मा १६ जना परे, दोर्जे पनि पर्‍यो भन्ने खबर आयो ।’ हिमालको छोरोलाई आखिर हिमालले नै खायो । चार दिनपछि बल्ल उनको<br /> शव भेटियो । हिउँमा पुरिएको । आरोहीहरूका लागि हिउँमा डोरी टाँग्दै अघि बढिरहेका बेला हिमपहिरो आएको थियो । हेलिकप्टरले शिक्षण अस्पताल महाराजगन्ज ल्यायो । त्यहीं उनले अन्तिम पटक आफ्नो बुबालाई देखिन् । यो हिमपहिरोमा पुरिएका १६ जनामध्ये दुई जनाको अहिलेसम्म शव भेटिएको छैन । यसको एक वर्षपछि २०१५ को अप्रिलमा नेपालमा आएको महाभूकम्पले सगरमाथालाई फेरि एक पटक थर्कायो । यस पटकको कम्पनसँगै आएको पहिरोले २० जनाको ज्यान लिएको थियो ।<br /> ०००<br /> भाइ अहिले एसएसलीको तयारीमा छन् । खत्री परिवार अहिले काभ्रेस्थली सरेको छ । दोर्जेले पहिले नै त्यहाँ जग्गा किनेका थिए । ‘बुबाका साथीहरूले सहयोग गरेर हामीले घर बनायौं,’ फुपूले भनिन् । बुबाको दुर्घटनापछि पहिले उनले काम गरेको ट्रेकिङ एजेन्सीमा दिदीले एकाउन्टेन्टको काम गर्छिन् । ‘एउटा छोरी एकाउन्टेन्ट होस्, घुम्ने कुर्चीमा बसोस्,’ उनले आफ्ना बुबाको सपना सुनाइन्, ‘अर्की छोरीले खेलेर नाम कमाओस् । त्यो दुइटै कुरा पुग्यो ।’ यसरी दोर्जे खत्रीका छोरीहरूले आफ्ना पिताले देखे पनि नदेखे पनि उनको सपना साकार गरे ।<br /> <br /> <br /> <br />

हिमालकी छोरी ।

फाल्गुन ७, २०७३- काठमाडौंको धूवाँ–धूलो र गज्याङमज्याङ ट्राफिक छलेर ठमेलको शान्त गार्डन क्याफेमा आइपुगेकी फुपू ल्हामु खत्री मौन छन् । अन्तर्व...

Read more »

Leading Five Most Profitable Nut Trees to Grow

The almond is a deciduous tree, expanding 4– 10 m in elevation, with a trunk of as much as 30 centimeters (12 in) in size. The young branches are eco-friendly initially, coming to be purple where subjected to sunshine, after that grey in their 2nd year.Almond expands finest in Mediterranean environments with cozy, completely dry summertimes as well as moderate, damp wintertimes.<br /> Almonds start birthing a financial plant in the 3rd year after growing. Trees get to complete birthing 5 to 6 years after growing. The fruit grows in the fall, 7– 8 months after blooming.<br /> <br /> <br /> <br /> Chestnut<br /> Chestnuts create a much better plant when subjected to cool temperature levels throughout the inactive duration. The young development in springtime, also on fully grown plants, is frost-tender; bud-burst is later on compared to the majority of various other fruit trees, so late frosts could be harming to young buds.<br /> <br /> <br /> Hazelnut<br /> Hazelnut is the nut of the hazel and also consequently consists of any one of the nuts stemming from varieties of the category Corylus, particularly the nuts of the types Corylus avellana. It is likewise called cobnut or filbert nut inning accordance with types.<br /> Hazelnuts are generated in industrial amounts in Turkey, Azerbaijan, Italy, Greece, Cyprus, Georgia, in the south of the Spanish area of Catalonia, in the UK region of Kent as well as in the American states of Oregon as well as Washington. Turkey is the biggest manufacturer of hazelnuts worldwide with around 75% of around the world manufacturing.<br /> <br /> Pecan<br /> A pecan, like the fruit of all various other participants of the hickory category, is not absolutely a nut, however is practically a berry, a fruit with a solitary rock or pit, bordered by a husk. The husks are generated from the exocarp cells of the blossom, while the component recognized as the nut creates from the endocarp and also consists of the seed.Pecans were one of the most lately trained significant plants.<br /> <br /> Walnut<br /> Walnuts are rounded, single-seeded rock fruits of the walnut tree generally made use of for the meat after completely ripening. Adhering to complete ripening, the elimination of the husk discloses the rough walnut covering, which is generally readily discovered in 2 sections.<br /> The globally manufacturing of walnuts has actually been enhancing quickly in the last few years, with the biggest boost originating from Asia. The globe generated an overall of 2.55 million statistics tonnes of walnuts in 2010; China was the globe’s biggest manufacturer of walnuts, with a complete harvest of 1.06 million statistics tonnes.<br /> <div> <br /></div>

Leading Five Most Profitable Nut Trees to Grow

The almond is a deciduous tree, expanding 4– 10 m in elevation, with a trunk of as much as 30 centimeters (12 in) in size. The young branche...

Read more »

Time Pass 34 – Nepali Comedy Video

Directed by Matrika Poudel and Sisir Budhathoki, Produced by tv Nepali, starred by Matrika Poudel and Unika Rai, a short comedy video – Time Pass 34, displays a funny conversation with mesmerizing acts between boyfriend and girlfriend.<br /> Matrika wanders here and there being jobless. The time for him proves to be fertile to meet his girlfriend and hence calls her to meet him the spot where the generally meet one another since the place is tranquil and lonely. Young couple hardly gets such fertile place where they can celebrate their young hood merging themselves within one another. Matrika and Unika are blessed with such fertile place with a lot of benefits. Matrika is found to be a foolish person in the sense that he doesn’t even understand why females weep while leaving their parents house after their marriage. The girl very interestingly replies the reasons why females weep as they leave their parents’ home after their marriage.

Time Pass 34 – Nepali Comedy Video

Directed by Matrika Poudel and Sisir Budhathoki, Produced by tv Nepali, starred by Matrika Poudel and Unika Rai, a short comedy video – Time...

Read more »

hyaure Song

Dohori music is Nepali folk songs. Dohori means from two side or a debate. This debate is in rhythm, and involves quick and witty poetry. The two teams in Dohori usually involve boys in one group and girls in the other. The song is started with a question, usually from the boys’ side. The girl follows the question with a quick response and continues the musical conversation.Dohori songs can last for as long as a week. The length of the Dohori depends on the quick thinking ability of the players.

hyaure Song

Dohori music is Nepali folk songs. Dohori means from two side or a debate. This debate is in rhythm, and involves quick and witty poetry. Th...

Read more »

Girls Danc in hotel(video)

Any dancer could tell you that spending hours in front of a mirror being corrected every day will affect you psychologically. Sure, it can create incredible discipline and inner strength. But dancers are also known to be susceptible to issues like perfectionism and eating disorders.VIDEO

Girls Danc in hotel(video)

Any dancer could tell you that spending hours in front of a mirror being corrected every day will affect you psychologically. Sure, it can c...

Read more »

हात्ती भगाउने यो हो काइदा...

स्थानीयका मोबाइलमा एकसाथ एसएमएस बर्सियो । छिनमै साइरन बज्यो । गाउँलेहरू जर्‍याकजुरुक उठेर आगो बाले । अनि टिन ठटाउन थाले । यति बेलासम्म डल्लास्थित निकुञ्ज सुरक्षाका लागि तैनाथ नेपाली सेना र कर्मचारी पनि तम्तयार भइसकेका थिए । र, यो तयारी थियो, गाउँ पस्ने जंगली हात्तीको बथानबाट जनधन सुरक्षा गर्ने ।<br /> <br /> गत बिहीबार साँझ ८ बजे सूर्यटुवास्थित पत्थरबोझी गाउँतिर लम्कँदै थिए जंगली हात्ती । ३५–४० मिनेट परैबाट यो संकेत पाएपछि सबैले सावधानी अपनाइहाले । सेनाले हवाई फायर गर्दै हात्तीलाई फेरि जंगलतिरै फर्काइदियो ।

हात्ती भगाउने यो हो काइदा...

स्थानीयका मोबाइलमा एकसाथ एसएमएस बर्सियो । छिनमै साइरन बज्यो । गाउँलेहरू जर्‍याकजुरुक उठेर आगो बाले । अनि टिन ठटाउन थाले । यति बेलासम्म डल्ला...

Read more »

चुरे उत्खननप्रति राष्ट्रपतिको चिन्ता

<div style="background-color: whitesmoke; box-sizing: border-box; color: #5c5c5c; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 1.1em; line-height: 1.7em; margin-bottom: 10px;"> राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले व्यवसायीको प्रभावमा सरकारले चुरे क्षेत्रबाट गिट्टी, ढुंगा र बालुवालगायतका निर्माण सामाग्री उत्खनन् गरि नदीजन्य पदार्थ निकासी फुकुवा गर्ने गृहकार्य गरिरहेकोप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै सम्बन्धित निकायलाई त्यसो नगर्न सचेत गराएकी छन् । </div> <div style="background-color: whitesmoke; box-sizing: border-box; color: #5c5c5c; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 1.1em; line-height: 1.7em; margin-bottom: 10px;"> सरकारले चुरे क्षेत्रको अत्याधिक दोहन भएको भन्दै २०७१ साउनदेखि गिट्टी, ढुंगा र बालुवालगायतका निर्माण सामग्री निकासी रोकेको थियो । तर वनमन्त्री शंकर भण्डारी र वातावरण मन्त्री जयदेव जोशीको सक्रियतामा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालसहित मिलेर यसअघिको निर्णयलाई उल्टाउने प्रस्ताव मन्त्रीपरिषद्मा अन्तिम चरणमा रहेको अवस्थामा राष्ट्रपति भण्डारीले बिहीबार आफ्नै निवासमा सम्बन्धित सबै सरोकारवाला निकाय र विज्ञहरुलाई बोलाएर दोहन नगरी संरक्षणमा ध्यान दिन आग्रह गरेकी हुन् । </div> <br style="background-color: whitesmoke; box-sizing: border-box; color: #5c5c5c; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15.8px; line-height: 26.86px;" /><br style="background-color: whitesmoke; box-sizing: border-box; color: #5c5c5c; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15.8px; line-height: 26.86px;" />

चुरे उत्खननप्रति राष्ट्रपतिको चिन्ता

राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले व्यवसायीको प्रभावमा सरकारले चुरे क्षेत्रबाट गिट्टी, ढुंगा र बालुवालगायतका निर्माण सामाग्री उत्खनन् गरि नदीज...

Read more »